Γενικές πληροφορίες για τα πουλιά

Ο κόσμος των πουλιών είναι μοναδικός και μαγευτικός! Η επικοινωνία και η μετανάστευση είναι σίγουρα κάποια απ' τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των πουλιών.

Πώς επικοινωνούν τα πουλιά

Τα πουλιά παράγουν διάφορους ήχους που τους επιτρέπουν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Οι ήχοι διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, το κελάηδημα (ή τραγούδι), το οποίο συνήθως είναι μελωδικό και πολυσύλλαβο, και τα καλέσματα, τα οποία συνήθως είναι σύντομα και απλά.

Τα περισσότερα είδη πουλιών που συναντάμε στην πόλη ανήκουν στην ομάδα των ωδικών πτηνών, δηλαδή στην ομάδα των πουλιών που έχουν μελωδικό κελάηδημα. Ωστόσο, δεν κελαηδούν όλα τα είδη της ομάδας αυτής (π.χ. τα κορακοειδή), ούτε ανήκουν στα ωδικά πτηνά όλα τα είδη που κελαηδούν (π.χ. ο τσαλαπετεινός).

Στα είδη της περιοχής μας, μόνο τα αρσενικά άτομα κελαηδούν, ενώ τα θηλυκά κάνουν μόνο καλέσματα. Τα αρσενικά κελαηδούν κυρίως την άνοιξη, δηλαδή την περίοδο του ζευγαρώματος, και σπανιότερα το χειμώνα. Με τον τρόπο αυτό, προσπαθούν να προσελκύσουν και να βρουν ταίρι, αλλά και διαφημίζουν και υπερασπίζονται την επικράτειά τους.

Οι ήχοι των πουλιών μας βοηθούν πολύ στην αναγνώριση των ειδών, ιδιαίτερα όταν είναι κρυμμένα μέσα σε δέντρα και θάμνους, γιατί συνήθως είναι χαρακτηριστικοί για κάθε είδος. Ωστόσο, κάποια είδη, όπως για παράδειγμα η κίσσα και τα ψαρόνια, έχουν την ικανότητα να μιμούνται κάποια άλλα.

Μετανάστευση

Πολλά είδη πουλιών μεταναστεύουν, προκειμένου να βρουν καλύτερες συνθήκες και μεγαλύτερη αφθονία τροφής κατά τις δύσκολες εποχές του έτους. Έτσι, πολλά είδη επισκέπτονται την Ευρώπη την άνοιξη, για να ζευγαρώσουν και να φωλιάσουν, αλλά αναχωρούν και πάλι το φθινόπωρο για θερμότερες περιοχές όπως η Αφρική και η Ασία. Αρκετά από τα πουλιά που φωλιάζουν στην περιοχή μας είναι μεταναστευτικά, όπως τα χελιδόνια και οι σταχτάρες.

Κατά τη μετανάστευση τα πουλιά διανύουν πολύ μεγάλες αποστάσεις και αντιμετωπίζουν πολλούς κινδύνους. Πολλές φορές έχουν να διασχίσουν μεγάλα εμπόδια, όπως τη Μεσόγειο θάλασσα και την έρημο Σαχάρα. Το ταξίδι είναι εξαντλητικό, καθώς ταξιδεύουν για πολλές μέρες και καταναλώνουν πολλή ενέργεια. Όταν βρουν κατάλληλο μέρος, μπορεί να κάνουν στάση για ξεκούραση και τροφή. Επίσης, κατά το ταξίδι τους αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να τα φάει κάποιος θηρευτής ή να τα πυροβολήσει κυνηγός.

Άλλα είδη πουλιών μετακινούνται σε μικρότερες αποστάσεις. Κάποια είδη μπορεί να μετακινούνται το χειμώνα από ορεινές περιοχές προς πιο πεδινές, όπου οι καιρικές συνθήκες είναι καλύτερες και συνεπώς, βρίσκουν μεγαλύτερη αφθονία τροφής. Τέτοια παραδείγματα είναι οι κοκκινολαίμηδες, οι μαυροσκούφηδες και οι καρβουνιάρηδες.