Ο Καλόγερος είναι ένα μικρόσωμο, στρουμπουλό πουλί (περίπου 14 εκ.), με κοντό ράμφος. Έχει χαρακτηριστική κίτρινη κοιλιά που χωρίζεται από μία μαύρη γραμμή σαν γραβάτα. Στο αρσενικό αυτή η μαύρη γραμμή είναι συνήθως πιο φαρδιά και πιο έντονη απ’ ότι στο θηλυκό. Έχει μαύρο κεφάλι και λευκά μάγουλα. Η ράχη του έχει πράσινο-λαδί χρώμα και μία λευκή ρίγα στο φτερό. Τρέφεται με μικρά ασπόνδυλα, όπως διάφορα έντομα (π.χ. ακρίδες, ψαλίδες, μύγες, μυρμήγκια, σκαθάρια), αράχνες, κάμπιες και σαλιγκάρια. Έχει πάρα πολλά διαφορετικά καλέσματα που μπορεί να μας μπερδέψουν, αλλά το τραγούδι του είναι ένα χαρακτηριστικό “τι-τι-τι”, από το οποίο παίρνει και το αγγλικό του όνομα.